Wirtualne wyprawy po Centralnym Mazowszu

WYPRAWA 1 
Na południe i zachód w górę Wisły i Jeziorki
(na podstawie maila z 23 marca 2020)

Ład na Mazowszu zaprasza do wirtualnego zwiedzania Centralnego Mazowsza. Na początek wirtualna wyprawa krajoznawcza na południe, potem za zachód w górę Wisły i Jeziorki. Oto wybrane nowoczesne i bogate wizualnie strony internetowe - jeszcze nie o charakterze wirtualnych podróży, ale dające zbliżone wrażenia.

Urzecze - historyczna kraina nad Wisłą i na Wiśle u stóp Czerska i Góry Kalwarii:   https://urzecze.pl/   
Góra Kalwaria w 350-lecie praw miejskich - widoki z lotu ptaka i dużo więcej:   http://gorakalwaria.pl/   
Wyniosły Zamek Książąt Mazowieckich i Królowej Bony w Czersku - jednej ze stolic Mazowsza przed Warszawą:  http://www.zamekczersk.pl/index.php?NR=185  
Wirtualne Muzeum Konstancina-Jeziorny - tam, gdzie Jeziorka wpływa do Wisły:   http://www.muzeumkonstancina.pl/   
W górę Jeziorki na zachód przez historyczne miejscowości i stare lasy Mazowsza:   http://www.krainajeziorki.pl/

WYPRAWA 2 
Do zabytków i muzeów Warszawy, na zachód, na północ aż za Wisłę 
(na podstawie maila z 29 marca 2020)

Ład na Mazowszu zaprasza na dalsze wirtualne zwiedzanie Centralnego Mazowsza włącznie z Warszawą.    
Zasoby internetowe do tego maila - i do poprzedniego - wybrane zastały według kilku kryteriów naraz. Kwalifikują się tylko strony internetowe nowoczesne, bogate wizualnie - w tym mailu po raz pierwszy niektóre umożliwiają wirtualny spacer z możliwością dowolnego wyboru kierunku, kąta patrzenia, zbliżeń i oddaleń w trójwymiarowej przestrzeni, inne zapewniają podobne wrażenia innymi środkami - oraz starannie opracowane, przyjazne odwiedzającemu i technicznie dobrze działające. Uwaga techniczna: korzystanie z części poniższych stron wymaga programu Adobe Flash (często, ale nie zawsze działającego w tle przeglądarki internetowej), a na niektórych innych zdarzają się pliki w formacie pdf do otwierania programem Adobe Acrobat Reader (standardowo instalowanym w prawie wszystkich komputerach, tabletach i telefonach).

Z zielonej doliny Jeziorki możemy przenieść się na północ do Warszawy, aby zwiedzić jej zabytki i muzea, na przykład:   
 Jedną z wielu ekspozycji tematycznych Muzeum Warszawy przy Rynku Starego Miasta:   https://muzeumwarszawy.pl/wirtualny-spacer-wystawie-mikrokosmos-rzeczy/    
Zamek Królewski w Warszawie:   https://www.zamek-krolewski.pl/zwiedzanie/aktualnosci/poznaj-zamek-online!    
Łazienki Królewskie z Pałacem na Wodzie:   https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/aktualnosci/muzeum-lazienki-krolewskie-zawiesza-dzialalnosc    
I zupełnie inne - nie zabytkowe, a modernistyczne - Muzeum Sportu i Turystyki:   https://www.muzeumsportu.waw.pl/360/    
Kto po zanurzeniu się w przestrzeni wielkomiejskiej zatęsknił za mazowieckimi lasami, może udać się na zachód, po drodze zwiedzając historyczny Grodzisk Mazowiecki:   https://grodzisk.pl/spacer/grodzisk.html    
Dalej na zachód (dokładniej północny zachód) czeka Puszcza Kampinoska - jedyny na Mazowszu park narodowy - pełna ścieżek krajoznawczo-edukacyjnych z bogatymi objaśnieniami:   https://www.kampinoski-pn.gov.pl/edukacja/sciezki-dydaktyczne    
Na koniec tej wirtualnej podróży - skok jeszcze dalej na północ (dokładniej północny wschód), po raz pierwszy za Wisłę, do zielonej Jabłonny, jej legendarnego pałacu i parku:   https://www.palacjablonna.pl/

WYPRAWA 3  

Wirtualna Ziemia Grodziska, Pasmo WKD i Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej 
(na podstawie maila z 31 marca 2020)

Na wirtualne zwiedzanie Ziemi Grodziskiej, Pasma WKD i Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej zaprasza Pani Iwona Rychter, Członkini-Założycielka Stowarzyszenia Ład na Mazowszu z Miasta-Ogrodu Milanówek.  
Moje propozycje zwiedzania wirtualnego Pasma Zachodniego:   Na początek moja ukochana kolejka WKD łącząca Milanówek i Grodzisk Mazowiecki z Warszawą. Oby trwała wiecznie. Oto link do filmu: Naturalnie ma więcej niż 15 lat. To spółka ma 15 lat.   https://www.youtube.com/watch?v=ZALFCMwEXXE    
Ciekawostka: byłam kiedyś przypadkowo świadkiem ostatniego zjazdu pracownika przechodzącego na emeryturę, którego potocznie nazywa się maszynistą, a prawidłowo mechanikiem. Otóż koledzy na końcowej stacji stoją z taśmą przez tor, a pociąg taśmę przerywa. Taki piękny mają obyczaj... Świadkowie tego wydarzenia bili brawo temu wzruszonemu Panu, wyrażając swoje podziękowanie za wieloletnią pracę.   Dzisiaj w czasie zarazy kolejka jeździ jak w rozkładzie świątecznym, czyli jest mniej składów. Wiele pustych. 
   
Tu jest filmik o Grodzisku:   http://www.turystycznemazowsze.pl/article.php?aid=193    
Tu Izby Pamięci zespołu Mazowsze, Otrębusy i Karolin:   http://polaneis.pl/miejsca/izby-pamieci-zespolu-mazowsze-w-palacu-karolinskim-otrebusy-k-warszawy-trzeba-kochac-to-co-sie-robi-inaczej-zycie-traci-sens-mira-ziminska-sygietynska    
Fantastyczny spacer po Żyrardowie:   http://www.wirtualnyspacer.zyrardow.pl/    
Oraz artykulik o jedwabiu milanowskim, który sławny stal się na całym świecie. Już w latach 30-tych ubiegłego wieku na światowej wystawie w Nowym Jorku Polska przedstawiła to jako jedno z czołowych osiągnięć swojego przemysłu. Można znaleźć w Narodowym Archiwum Cyfrowym zdjęcia z tej Wystawy. Artykulik poniższy traktuje o rodzeństwie Witaczków, którzy techniki produkcji prawdziwego jedwabiu nauczyli się w Chinach. Potem odegrali ogromną rolę w zatrudnianiu ludzi (często AK-owców) w czasie okupacji.   http://fleschmazowsza.com.pl/?p=440

WYPRAWA 4 
Na południowy wschód po obu stronach Wisły 
(na podstawie maila z 5 kwietnia 2020)

Poprzednie części prowadziły na południe, do środka czyli Warszawy, na zachód i północ. Teraz Ład na Mazowszu zaprasza na wirtualną wyprawę południowo-wschodnią. Kolejność jest trochę geograficzna, a trochę historyczna.    
Start w Warszawie lewobrzeżnej, ale w jej dzielnicy wysuniętej najbardziej na południowy wschód i położonej nad samą Wisłą - w Wilanowie. Muzeum Pałacu Króla Jana III Sobieskiego przygotowało róg obfitości różnorodnych zasobów internetowych, nie tylko o samym pałacu, ogrodzie i krajobrazie przyrodniczym i kulturowym wokół:   https://www.wilanow-palac.pl/    
Przeprawiamy się na prawy brzeg Wisły i wędrujemy dalej na południowy wschód - do strzelającego w niebo Pałacu w Otwocku Wielkim i jego pięknego otoczenia:   http://otwock.mnw.art.pl/    
Na koniec tej części zamiast baroku - świdermajer. Zatem pasmo osadnicze, kulturowe i przyrodnicze Linia Otwocka wzdłuż prawego brzegu Wisły - od warszawskiej dzielnicy Wawer po gminę leśną Celestynów. Wspaniałe zasoby wirtualne o świdermajerach i nie tylko zgromadziło środowisko społeczników, którego liderem jest Prezes Fundacji Andriollego i członek Zarządu Ładu na Mazowszu Robert Lewandowski:   http://swidermajer.pl/    
Ład na Mazowszu wszędzie tam już był też realnie - w Wilanowie i na Linii Otwockiej więcej niż raz.   Zasoby internetowe również do części czwartej wybrane zastały według kilku kryteriów naraz: kwalifikują się tylko strony internetowe nowoczesne, bogate wizualnie, oraz starannie opracowane, przyjazne odwiedzającemu i technicznie dobrze działające.

WYPRAWA 5 
Chopin, POLIN, Piłsudski, do Lasów Celestynowskich i Kołbieli 
(na podstawie maila z 18 kwietnia 2020)

Poprzednie części prowadziły do Warszawy w środku Centralnego Mazowsza i we wszystkie strony świata wokół niej. Teraz Ład na Mazowszu zaprasza na bardzo długą wirtualną wyprawę od Żelazowej Woli i Brochowa na zachodzie, przez Warszawę, po Sulejówek na wschodzie i aż do lasów celestynowskich i Kołbieli na południowym wschodzie. Kolejność zasobów jest geograficzna, ale ich wybór na wiosenny dzień musiał spełnić dwa dodatkowe wymagania. Pierwsze to maksymalna różnorodność krajobrazu kulturowego i naturalnego: od wielkiego miasta i głębi historii po lasy, bagna, łąki i pola. Drugie to - jak zawsze - jakość stron internetowych: kwalifikują się tylko nowoczesne, bogate wizualnie, oraz starannie opracowane, przyjazne odwiedzającemu i technicznie dobrze działające.  
  
Chyba najsławniejszym w świecie Mazowszaninem jest Chopin. Internetowe zasoby multimedialne z nim związane ma Narodowy Instytut Fryderyka Chopina. 
   
Dom, muzeum i park w Żelazowej Woli - miejsce urodzenia i dzieciństwa Chopina:   https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/kolekcja-artykul/1027_dom-urodzenia-fryderyka-chopina    
Unikalny architektonicznie kościół-twierdza w Brochowie, gdzie Fryderyk Chopin był ochrzczony:   https://pl.chopin.nifc.pl/chopin/places/poland/id/561    
Warszawa, gdzie Fryderyk Chopin zdobył naukę i zaczął tworzyć - wielkie i wszechstronne muzeum Chopina:   https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/kolekcja-artykul/1026_muzeum-fryderyka-chopina    
Od połowy XIX wieku do około 1900 roku Warszawa skupiała największą wielkomiejską społeczność żydowską na świecie, a potem do II wojny światowej - drugą po Nowym Jorku. Warszawska Wielka Synagoga była największą synagogą świata. Pojawił się nowy program wirtualnego zwiedzania wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. 
Program należy do zaawansowanych, które pozwalają swobodnie kierować przemieszczaniem się po salach i zbliżać się do elementów wystawy dla ich lepszego obejrzenia (ale trzeba w małym menu z boku ekranu wybierać kondygnacje wystawy, bo program nie pozwala wirtualnie chodzić po schodach ani jeździć windą):   https://www.polin.pl/pl/aktualnosci/2014/10/28/zobacz-wystawe-stala-w-google-street-view    
Do Muzeum POLIN należy Wirtualny Sztetl - zbiór różnorodnych zasobów o życiu i dziedzictwie Żydów w obecnej Polsce i części przyległych terytoriów I i II Rzeczypospolitej. Poszczególne miasta i miejscowości między innymi Centralnego Mazowsza można znaleźć na liście (dostępna jest też mapa, ale bez niektórych miast i miejscowości):   https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci    
Po wielu latach przygotowań powstaje Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Wystawy stałej jeszcze nie ukończono, ale można ją - oraz cały rozległy i wielofunkcyjny kompleks budynków wśród zieleni - już zobaczyć na wizualizacjach filmowych (filmy te mają poziom dużo wyższy od typowych filmików na YouTube).    
Film Budujemy Muzeum na stulecia można znaleźć na stronie o całym kompleksie muzealnym:   https://muzeumpilsudski.pl/o-muzeum/kompleks-muzealny   
Film Wirtualny spacer po wystawie stałej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku (spacer ma formę filmu) - na stronie:  https://muzeumpilsudski.pl/o-muzeum/wystawa-stala    
Zaczyna się w Warszawie i sięga daleko na południowy wschód Centralnego Mazowsza - do Kołbieli i za Celestynów - Mazowiecki Park Krajobrazowy. Poznawanie jego różnorodnych wirtualnych zasobów krajoznawczych i edukacyjnych - o lasach, rozmaitej przyrodzie, oraz kulturze i historii regionalnej i lokalnej - najlepiej zacząć od strony głównej:   http://parkiotwock.pl/mazowiecki-park-krajobrazowy     
Jeszcze uzupełnienie do części pierwszej. Na trasie było wtedy między innymi Wirtualne Muzeum Konstancina:   http://www.muzeumkonstancina.pl    
Więcej o Wirtualnym Muzeum Konstancina napisała dla nas Pani Hanna Kaniasta - członkini Ładu na Mazowszu z Konstancina-Jeziorny. Niżej ciekawe rekomendacje.   ... Jest tam wiele ciekawych artykułów na tematy związane z historią miasta i jego okolic m.in. nadwiślańskiego Urzecza.   Bardzo interesującym zbiorem tekstów (dla osób, które nie znają strony) są tzw. 
Zagadnienia, gdzie przedstawione są fakty dotyczące historii Konstancina:   http://www.muzeumkonstancina.pl/10_wyszukiwarka_wydarzenia   a także dużo bardziej subiektywne i osobiste "Wspomnienia" (w dziale Zasoby) o osobach niegdyś tu mieszkających:   http://www.muzeumkonstancina.pl/42_wspomnienia    
Ponadto, w dziale Architektura, znaleźć można opisy zabytkowych willi Konstancina, a w Galerii szereg zdjęć z rodzinnych archiwów: http://www.muzeumkonstancina.pl/9_wyszukiwarka_architektura http://www.muzeumkonstancina.pl/36_zdjecia    
Wirtualne Muzeum Konstancina ma swój odnośnik na Facebooku, który można polubić, do czego zachęcam:   https://www.facebook.com/WirtualneMuzeumKonstancina   Wszystkim zainteresowanym polecam także polubienie strony "Krzysztof Henisz", o artyście związanym z Konstancinem:   https://www.facebook.com/Krzysztof-Henisz-105595724132053   
Ład na Mazowszu wszędzie tam już był też realnie - z wyjątkiem muzeów w Sulejówku i Konstancinie-Jeziornie, które podczas naszych wypraw kilka lub kilkanaście lat temu istniały tylko jako pomysły.

WYPRAWA 6 
Serock nad jeziorem, muzeum i park Pułaskiego w Warce, kompleks atomowy 
(na podstawie maila z 30 kwietnia 2020)

Teraz Ład na Mazowszu zaprasza najpierw na wyprawy śladami naszych rzeczywistych wypraw sprzed kilku lat: najdalszej wyprawy na północ (dwukrotnej) i najdalszej wyprawy na południe Centralnego Mazowsza. Potem - coś zupełnie nowego.    
Początek na północy - Serock, miasto jak z bajki na wysokim brzegu Jeziora Zegrzyńskiego. Krajobraz i styl życia Serocka są trochę mazowieckie, a bardziej - z Krainy Wielkich Jezior na Mazurach. Historia pisana miejscowości zaczęła się w 1065 roku, a materialna jeszcze wcześniej. Obecnie Serock jest między innymi kolonią artystów i humanistów. Ład na Mazowszu zwiedzał miasto, a podczas drugiej wizyty płynął statkiem po Jeziorze Zegrzyńskim. 
Zaawansowany spacer wirtualny po Serocku i brzegu jeziora:   http://wirtualnyspacer.serock.pl    
Widoki na żywo - część rynku przed frontem ratusza, oraz plaża miejska z częścią przystani w Serocku, gdzie (w lepszych niż teraz warunkach) przybijają statki z Warszawy:   https://www.serock.pl/221,kamera    
Ponad 80 kilometrów w linii prostej na południe od Serocka - i po drugiej, zachodniej stronie Wisły - leży miasto Warka. Ład na Mazowszu zwiedzał historyczny rynek z rozległym widokiem na dolinę Pilicy, oraz Muzeum imienia Kazimierza Pułaskiego - bohatera Stanów Zjednoczonych Ameryki, który podczas wojny o niepodległość przyszłego supermocarstwa uratował życie Jerzego Waszyngtona. Zbiory muzeum obejmują szerzej historię stosunków polsko-amerykańskich. Zaawansowany spacer po pałacyku Pułaskiego i innych obiektach kompleksu muzealno-kulturalnego, oraz wielkiego parku, schodzącego do Pilicy płynącej tak, jakby nie zauważyła cywilizacji:  https://www.muzeumpulaski.pl/virtualwalk/muzeumwarkapl/flash.html    
Na koniec wracamy blisko 40 kilometrów lotem ptaka na północ, znów przekraczając Wisłę i odchylając lot lekko na wschód. Na trasach rzeczywistych wypraw Ładu na Mazowszu nie znalazł się jeszcze Świerk - część miasta Otwocka - gdzie działa jedyny w Polsce reaktor atomowy, a wokół niego duży nuklearny kompleks naukowo-produkcyjny. Świerk jest jednym z tylko kilku w świecie producentów radioizotopów medycznych - te ze Świerku ratują życie i zdrowie milionów ludzi rocznie w Polsce i kilkudziesięciu krajach Europy i świata. To inne oblicze Centralnego Mazowsza: gospodarka i społeczeństwo oparte na wiedzy, nauce i zaawansowanej technologii. 
Zasoby multimedialne Narodowego Centrum Badań Jądrowych:   https://www.ncbj.gov.pl/multimedia    
Jak poprzednio, zostały wybrane tylko witryny i strony internetowe nowoczesne, bogate wizualnie, starannie opracowane, przyjazne odwiedzającemu i technicznie dobrze działające.